Văn hoá truyền thống

NHÀ GIÁO NGUYỄN CẢNH ÂN: MỘT ĐỜI GIEO CHỮ, ƯƠM MẦM VĂN HÓA

Chủ nhật , 08/06/2025 | 22:41 GMT+7

Sinh ra giữa thế kỷ XX, vào những năm đầu đất nước giành được độc lập, nhà giáo – nhà phê bình văn học Nguyễn Cảnh Ân mang trong mình cốt cách của một dòng họ hiếu học, yêu nước nơi miền quê giàu truyền thống cách mạng – Đô Lương, Nghệ An. Gia đình ông có nhiều thế hệ gắn bó, tin theo Đảng, trực tiếp tham gia kháng chiến đánh đuổi thực dân, đế quốc giành độc lập dân tộc, rồi tiếp tục góp sức xây dựng quê hương đổi mới, giàu mạnh văn minh trong thời bình. Từ trong cái nôi gia phong nặng nghĩa yêu nước, trọng đạo học hành ấy, Nguyễn Cảnh Ân đã sớm bộc lộ tư chất vượt trội của một học sinh xuất sắc toàn miền Bắc, luôn mang trong mình hoài bão cống hiến cho đất nước bằng tri thức và tâm huyết.

Không chỉ xuất sắc trong học tập, chàng trai trẻ Nguyễn Cảnh Ân còn là một chiến sĩ dân công hỏa tuyến trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, cứu nước – những năm tháng đầy gian lao nhưng không thể nào làm vơi đi tinh thần lạc quan, niềm tin yêu đất nước của lớp người thanh niên thời ấy. Tốt nghiệp cử nhân văn khoa Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I, Nguyễn Cảnh Ân tình nguyện về giảng dạy tại thành phố Cảng – Hải Phòng. Và rồi, như duyên trời định, ông đã gắn bó cả đời mình với sự nghiệp “trồng người” nơi đây.

Nhà văn, Nhà nghiên cứu, phê binh Văn Học Nguyễn Cảnh Ân

Trong suốt 41 năm làm công tác giáo dục, thầy Cảnh Ân luôn được biết đến là một giáo viên giỏi, một cán bộ quản lý tận tâm, trách nhiệm. Có tới 30 năm thầy đảm nhận vai trò Hiệu phó, rồi Hiệu trưởng tại nhiều trường phổ thông của Hải Phòng. Đồng thời thầy là người trực tiếp giảng dạy đội tuyển học sinh giỏi văn thành phố trong suốt 20 năm. Nhiều lần ông đã cùng học trò chinh phục giải cao tại các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Từ kinh nghiệm thực tiễn và tấm lòng yêu nghề, thầy Ân đã cho ra đời nhiều sáng kiến kinh nghiệm, đề tài khoa học giáo dục mang tính ứng dụng cao. Ông cũng là người trực tiếp hướng dẫn, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên giảng dạy học sinh giỏi ở nhiều quận, huyện trong thành phố hoa phượng đỏ.

Học sinh niên khoá 82 - 83 Trường THCS Quang Trung chúc mừng sinh nhật thầy

Không chỉ là một nhà giáo tận tụy, thầy Nguyễn Cảnh Ân còn là một nhà văn, nhà nghiên cứu, nhà phê bình văn học nổi tiếng, có đóng góp to lớn vào sự nghiệp phát triển nền văn học đương đại Việt Nam. Với tâm huyết và năng lực sáng tạo không ngừng, ông đã cho ra đời hơn 20 tác phẩm nghiên cứu – phê bình văn học, tiểu thuyết và thơ – chủ yếu phục vụ cho giáo dục, giúp học sinh, giáo viên có thêm tài liệu nghiên cứu sâu sắc, gần gũi, dễ tiếp cận. Trong số đó, nổi bật là bộ sách gồm 12 tập nghiên cứu lý luận phê bình văn học, khắc họa “chân dung các thi nhân Việt Nam” – một công trình đồ sộ được giới chuyên môn đánh giá cao. Bên cạnh đó, ông còn là tác giả của 8 tập thơ, mỗi tập là một tiếng lòng đầy cảm xúc, lắng đọng với tình yêu quê hương, đất nước và con người. Tác phẩm của Nguyễn Cảnh Ân được nhiều nhà xuất bản uy tín trong nước ấn hành như: Nhà xuất bản Văn học, NXB Hội Nhà văn, NXB Văn hóa – Thông tin, NXB Thế giới... với độ phủ rộng rãi trên toàn quốc. Ngoài ra, ông còn có hơn 20 tác phẩm in chung trong các tuyển tập văn học tiêu biểu của nhiều thế hệ nhà văn Việt Nam.
Một trong những đóng góp rất đặc biệt của ông đối với văn học đương đại là việc nghiên cứu, giới thiệu thể thơ Haiku của Nhật Bản vào Việt Nam. Haiku – thể thơ ngắn gọn, hàm súc – vốn là một nét tinh tế trong văn hóa thi ca Nhật Bản, đã được ông tiếp nhận, chuyển hóa sáng tạo theo tinh thần Á Đông gần gũi. Nguyễn Cảnh Ân là một trong những cây bút tiên phong với hai tập thơ Haiku được NXB Văn học ấn hành và lưu chiểu chính thức, được bạn đọc trong và ngoài nước đón nhận. Không dừng lại ở đó, ông đã mạnh dạn đề xuất một thể thơ mới mang tính giao lưu văn hóa Việt – Nhật: thể thơ đôi Haiku – Lục bát. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp ngắn gọn, tinh tế của Haiku với nhạc tính mềm mại, truyền thống của lục bát Việt Nam, tạo nên một thể loại thi ca độc đáo, mang đậm tính sáng tạo và giao lưu văn hóa. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Hội Hữu nghị Việt – Nhật, ông đã xuất bản hai tập thơ theo thể loại này, được Hội Nhà văn duyệt ấn hành, lưu chiểu toàn quốc.

Hội đồng Gia tộc Họ Nguyễn Cảnh họp bàn viết bộ sách Nguyễn Cảnh Thi Tập do Nhà giáo Nguyễn Cảnh Ân chủ biên

Dù đã nghỉ hưu, nhưng nhà giáo – nhà văn Nguyễn Cảnh Ân vẫn không ngừng viết, không ngừng sáng tạo. Ông miệt mài với từng trang viết, ấp ủ nhiều bản thảo sắp xuất bản, tiếp tục cống hiến cho đời những giá trị văn hóa sâu sắc, giàu tính nhân văn. Ở tuổi ngoài bảy mươi, ông vẫn giữ nguyên tác phong chỉn chu, sự cần mẫn của một nhà giáo mẫu mực và niềm đam mê cháy bỏng của một nhà văn chân chính. Ông không chỉ truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ yêu văn chương mà còn để lại tấm gương sáng về tinh thần trách nhiệm, ý chí vươn lên và lòng tận tụy suốt đời vì sự nghiệp giáo dục và văn hóa dân tộc. Nguyễn Cảnh Ân – một nhà giáo xuất sắc, có tâm, có tầm được nhiều thế hệ đồng nghiệp phụ huynh và học sinh kính trọng, ngưỡng mộ tin tưởng ông, là nhà phê bình văn học say mê, sáng tạo một người con xứ Nghệ mẫu mực – chính là minh chứng tiêu biểu cho phẩm chất cao đẹp của người trí thức Việt Nam: Sống cống hiến, lao động sáng tạo và phụng sự xã hội bằng cả những mạch đập nóng hổi của trái tim nhà giáo – nhà văn.

Phương Hiền - Hoàng Huấn

Bình luận

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

                      
                         Kỷ niệm 70 năm Giải phóng Hải Phòng: ÂN TÌNH NGÀY GẶP MẶT
                           * Cuộc gặp gỡ đầy xúc động của Tiến sĩ Phạm Vũ Câu và những người đồng nghiệp cũ nhân kỷ niệm 70 năm Giải phóng Hải Phòng –...

                         Việt kiều Mỹ - Ông Nguyễn Văn Đồng: “ 30 THÁNG TƯ LÀ NGÀY QUỐC HỶ !”
                          Trong không khí thiêng liêng và đầy xúc động cả nước hướng về đại Lễ kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng hoàn toàn miền...

                         Trưởng thôn Cao Xuân Bồng: LO CHO DÂN ĐỂ PHÚC CHO CON
                          Cách đây gần chục năm (2016) anh Lê Trung Hà - Chủ tịch xã Hoàng Văn Thụ (nay là Bí thư Đảng ủy xã), nói với chúng tôi: Anh Bồng...

                         Nghệ nhân, đồng thầy Nguyễn Tuấn Lâm – Nặng lòng với di sản văn hóa phi vật thể nhân loại 
                      
                         THAM DỰ VÀ KHÁM PHÁ  NHỮNG NÉT ĐẶC SẮC CỦA HỘI LIM
                          Tiết trời se lạnh. Nắng xuân cũng đã bắt đầu tưới lên những giọt sương long lanh. Hoa đào khoe sắc thắm, lòng người lại rộn ràng hướng...